Esmaya Yakınlık

*Esma ile yaklaşmanın altı yolu:

O isimle dua,

O isimle zikir,

O isimle O’nu tanımak, ismin manasını bilmek,

O isimle O’nu sevmek,

O ismi kainatta okumak,

O ismin kendinde tecellisine mazhar olmak,

ile yakınlık kurulur.

*Esmada terakki, o isim ile dua, zikir, tefekkür, afaki ve enfüsi tecelliyi müşahede etmek, bilmek, tanımak ve tanıdığı kadar sevmek, muhabbet etmek, isme mazhar olmak, o ismin güzelliğini yakalamak ve o isme yakınlaşmak ve o ismin şefaatiyle makbul dualara kavuşmak ve Rabbi’ni razı etmek mümkün olur. Bu kimse artık o ismin velisidir.

*Her kulun haline uygun düşen ilahi bir isim vardır ki onun rabbi o isim sayılır. Kul bir bedendir. O’na tekabül eden ilahi isim ise onun kalbi gibidir. (el- Fütuhat 1, 41.- 42.) (İslam Ans. 11. Cilt, 404. Sh.)

*Esmanın güzellikleri hakkında Ebu Bekir İbnü’l- Arabi şöyle der:

1) Kullarda saygı hissi uyandırır.

2) Duada kabule vesile olur.

3) Huzur ve sükunet verir.

4) İnsana meziyet ve şeref kazandırır.

5) O’nun hakkında yeterli ve doğru bilgi edinmemizi sağlar.

(el- Emedü’l- Aksa) (İslam Ans. 11. Cilt, 404. Sh.)

99 Esma

*Tirmizi’de geçen 99 esma rivayetlerin en sağlamıdır.

(İbni Mace Şerhi- Dua 10. Cilt, 49. Sh.)

*İbn Hibban’ın Tirmizi’den farkı; el- Ehad ismi vardır.

*Hakim’in Tirmizi’den farkı; el- Ehad ve el Mugis isimleri vardır.

*İbni Mace’de Tirmizi’den farklı isimler:

el- Barr, el- Cemil, el- Kahir, el- Karib, er- Raşid, er- Rab, el- Mubin, el- Burhan, eş- Şedid, el- Vaki, Zü’l- Kuvve, el- Kaim, ed- Daim, el- Hâfiz, el- Fatır, es- Sami, el- Mu’ti, el- Kafi, el- Ebed, el- Âlim, es- Sadık, el- Munir, et- Tamm, el- Kadim, el- Vitr, el- Ehad. (İbni Mace Şerhi- Dua 10. Cilt, 51. Sh.)

İsm-i A’zam ve Tecelli-i A’zam

İsm-i A’zam iki ayette geçiyor. (Al-i İmran: 2.) (Bakara: 163.)

(Ebu Davud- Salat, Tirmizi- Da’avat)

***Allâhu Lâ ilâhe illâ huve-lhayyu-lkayyûm. (Al-i İmran: 2.)

***Ve-ilâhukum ilâhun vâhid. Lâ ilâhe illâ huve-rrahmânu-rrahîm. (Bakara: 163.)

—————————————————————

Rahman: A’zami, insanda ve Nefiste tecelli eder.

Rahim: A’zami, insanda ve Kalbde tecelli eder.

Hakim: A’zami, insanda ve Akılda tecelli eder.

Hayy ve Kayyum: Ruhda tecelli eder.

—————————————————————

Rahman: Nefislerin tadacağı, tanıyacağı ve tartacağı rahmet hazinelerini yaratandır.

—————————————————————

Rahim: Kalblerin tanıyacağı şekilde merhamet eden. Acıyan.

—————————————————————

Hakim: Akılların anlayacağı şekilde hikmetleri yaratan.

—————————————————————

Hayy ve Kayyum: Ruhu hayatlı ve kaim yaratandır.

—————————————————————

Halik: Yaratan. Yarattığı şeyin ayrıntılarını bilip takdir eden

Halik ismi, ilim, irade, kudret sıfatlarına raci olur.

Hallak: Sürekli yaratan manasınadır. Her daim yaratandır.

Bari: Yaratılacak şeyi fiilen meydana getiren. Uyumlu yaratan. Birbirine uygun, (indirgenemez komplekslik)

Bedi: Benzersiz yaratandır.

Fatır: İnşa ve terkib ile yaratan. Gökleri ve yeri altı günde yarattı.

*Gazali şöyle misal verir:

Halik projelendiren mimara,

Bari projeyi uygulayan mühendise,

Musavvir tezyinatçıya tekabül eder.

(bk. İslam Ans. Halik)

—————————————————————

Gafur: Günahları magfiret eden. Bağışlayan.

Gaffar: Günahları sürekli bağışlayan, tekrar tekrar bağışlayan

Afüv: Günahları silen.

Tevvab: Tevbe edip günahları terk edenin, tevbe eylemini kabul eden.

Günahların geri dönmemek üzere silinmesi Afüv ile olur. Allah affederse sen o günahı bir daha işlemezsin.

—————————————————————

Kahhar: Kahreden. Manevi ızdırablar içinde bırakan.

Cebbar: Cebreden. Bedenlere şiddetli azab veren.

—————————————————————

Adl: Adil olan. Mazlumların haklarını zalimlerden alandır.

Muksit: Bütün işlerini dengeli ve ölçülü yapan. Hak sahiblerine haklarını verendir.

—————————————————————

Rezzak: Rızık veren..

Mukit: Gıdaları veren. Bedeni kuvvetleri halk eden..

—————————————————————

Aliyy: Yüce.

Kebir: Büyük..

Azim: Azametli.

—————————————————————

Naim: Nimet veren.. Bütün mahlukata nimet verendir.

Rezzak: Rızık veren.. Bütün mahlukata rızık verendir

Kerim: Özel olarak ikram eden.. Kişiye özel gelen nimetler.

—————————————————————

Şafi: Maddi hastalıklara şifa verendir.

Muafi: Manevi hastalıklara şifa veren. Afiyet verendir.

Kafi: Bütün dertlere ve tasalara kafi gelen. Kurtarandır.

—————————————————————

Vahid: Tek olan. Güneşin ışığı tek olarak dünyayı aydınlatır.

(Her insanın bir yüzü vardır.)

Ehad: Bir olan. Güneş bir olarak semada görünür.

(Her insanın yüzü birbirinden farklıdır.)

—————————————————————

Rakib: Gözeten. Her şeyi gözetimi altında tutandır.

(Tesbit için tarassut. Amirin gözetimi.)

Müheymin: Gözetip koruyandır.

(Korumak için tarassut. Annenin gözetimi.)

—————————————————————

Vasi: Geniş ve müsaadekar. İlim ve rahmeti geniş olandır.

Basit: Genişleten. İnşirah veren. Rızkı genişletendir.

—————————————————————

Hayy: Hayatlı olan.

Muhyi: Hayat veren, ihya eden, dirilten.

—————————————————————

Ganiyy: Zengin.

Mugni: Zengin eden.

—————————————————————

Ganiyy: Kimseye muhtaç olmayan. Zengin. Müstağni.

Samed: Kimseye muhtaç olmayan. Her şey ona muhtaç olan.

—————————————————————

Hasib: Hesaba çeken.

Muhsi: Yarattıklarının sayısını bilen.

—————————————————————

Bais: Ölüleri dirilten.

Muhyi: Hayat veren, hayatı olan her şeyi dirilten.

—————————————————————

Kaviyy: Çok kuvvetli.

Kadir: Her şeye gücü yeten, kudreti her şeyi kuşatan..

—————————————————————

Vedud: Seven ve sevilen.

Veliyy: Sevdiği kulunu dost edinen.

—————————————————————

Rahim: Merhametli.

Rauf: Çok şefkatlidir. Kullarına karşı çok şefkatlidir.

—————————————————————

*Gafurun Afüv (Hacc: 60.)

Günahları bağışlayan Gafur’dur ve tamamen silen Afüv’dür.

Gafûrun Rahîm. (Hud: 41.)

Bağışlayan merhametli olursa bu daha güzeldir.

Alimun Halim (Hacc: 59.)

İlim istenir fakat hilim ile birlikte olursa daha faydalı olur.

Semiun Basir (Hacc: 61.)

Her şeyi işitir ve görür.

Aliyyul Kebir (Hacc: 62.)

Büyüklük yücelikle birlikte olursa fazileti daha fazla olur.

Latifun Habir (Hacc: 63.)

Çok şeyden haberdar olmak insana acı verir fakat lütüf olarak gelen haberler mutluluğa sebeb olur.

Ganiyyul Hamid (Hacc: 64.)

Zenginlik ancak hamd ve şükür ile birlikte faydalıdır.

Azizun Hamid (Sebe: 6.)

İzzet ancak hamd ve şükür ile birlikte istikamettedir.

Kaviyyul Aziz (Hacc: 74.)

Kuvvet izzet ile birlikte daha kıymetlidir.

Bu isimlerin tecellileri birlikte istenirse daha faydalı olur.

Bu yüzden ayetlerin sonlarında birlikte zikredilmiştir.

(Cevher İnci Altın)

Abdullah ÖZTÜRK